„Potrzebujemy więcej przystępnych cenowo, ekologicznych i zrównoważonych mieszkań”
Wywiad z Dr. Heimo Scheuch, CEO Wienerberger
Od ponad 200 lat austriacka firma Wienerberger AG jest znana ze swoich innowacyjnych materiałów budowlanych z gliny i teraz także z różnorodnych rozwiązań poza tym. Ale pomimo imponującej historii, prezes Dr. Heimo Scheuch nie chce długo zajmować się przeszłością, woląc skupić się na przyszłości. W wywiadzie dla Wirtschaftsforum mówił o aktualnych innowacjach, miastach przyszłości i swoich zasadach przywództwa.
Wirtschaftsforum: Panie doktorze Scheuch, sektor budowlany odgrywa kluczową rolę w ekologicznej transformacji. Wienerberger występuje jako jeden z wiodących na świecie dostawców materiałów budowlanych z gliny. Jak Pan postrzega zmianę w kierunku bardziej zrównoważonego budownictwa?
Dr. Heimo Scheuch: Moim zdaniem, to pytanie można sensownie odpowiedzieć tylko w kontekście europejskim lub globalnym: W dyskusjach z ostatnich dziesięciu lat często sprawia się wrażenie, że europejski przemysł budowlany jest stosunkowo słabo przygotowany i ma przed sobą długą drogę do przebycia. Jednak porównując nasze lokalne standardy z wymogami regulacyjnymi z Azji i Ameryki Północnej – nie wspominając już o Afryce czy Ameryce Łacińskiej – szybko wyłania się zupełnie inny obraz:
U nas obowiązują niewątpliwie najbardziej rygorystyczne wymagania. W tym kontekście można również krytycznie zapytać, czy dla Europejczyków ma sens dodawać kolejne przepisy. Jasne jest: Chcemy wysokich standardów – to w ogóle nie jest problemem, sprostamy temu i nasi konkurenci na rynku z wielkim zaangażowaniem i solidną wiedzą, a w ostatnich latach osiągnęliśmy już wiele. Jednak coraz bardziej rygorystyczne przepisy nie sprawią, że sensownie wykorzystamy jeszcze dostępny potencjał dla bardziej zrównoważonego budownictwa.
Wirtschaftsforum: A zatem?
Dr. Heimo Scheuch: Apeluję bardziej o zdrową niezależność: Zdrowy rozsądek podpowiada, że należy odpowiedzialnie zarządzać naturalnymi zasobami, dlatego oczywiście to robimy. Do tego nie potrzebujemy długich przepisów i norm od polityków nieznających szczegółów – to ostatecznie tylko generuje niepotrzebne koszty, hamuje ważne innowacje i prowadzi jedynie do powstawania nieprzejrzystego gąszczu firm konsultingowych ESG, jak to miało miejsce w ostatnich latach.
W zasadzie wszystkie te obszary tematyczne dotyczące społecznej i ekologicznej zrównoważonego rozwoju są na poziomie eksperckim niezaprzeczalnie ważne i cieszą się pełnym poparciem wienerberger – ale sposób, w jaki są czasami podejmowane na poziomie regulacyjnym, bywa niekiedy niepokojący. Tym samym coraz bardziej oddalamy się od naszych ludzkich wartości, rozmawiamy ze sobą zbyt rzadko, także w biznesie. Rzeczywiste wyzwania są w końcu ogromne:
Budowanie musi stać się ponownie przystępne cenowo, aby wszystkim ludziom mogło być gwarantowane podstawowe prawo do mieszkania, musi być dostosowane do warunków klimatycznych i kulturowych danego regionu oraz być zorientowane na długoterminową perspektywę – ponieważ budynek zaprojektowany na sto lat użytkowania, który można łatwo przekształcić do różnych celów, jest sam w sobie bardzo zrównoważonym rozwiązaniem. Wszystkie te cele są łatwo osiągalne, gdy warunki regulacyjne są właściwe.
Wirtschaftsforum: W kontekście miejskim, przy tworzeniu atrakcyjnych przestrzeni mieszkalnych, często pada termin zagęszczenia – jak Pan podchodzi do tego podejścia?
Dr. Heimo Scheuch: Z pewną dozą sceptycyzmu, przynajmniej w krajach zachodnich. Musimy tu wyraźnie rozróżniać między budynkami komercyjnymi a mieszkalnymi.
Chcę otwarcie przyznać, że moje pokolenie prawdopodobnie zbyt beztrosko obchodziło się z gruntami, szczególnie w kontekście komercyjnym, na przykład przy budowie gigantycznych centrów handlowych, co nie jest dla mnie bez znaczenia krytycznego. Wiele gruntów rolnych oraz bioróżnorodności zostało stracone. Consistent zagęszczenie, w mojej opinii, jednak nie jest najlepszym sposobem na walkę z problemem braku mieszkań w krajach takich jak Austria i Niemcy, ponieważ wynikająca z tego miejska ciasnota może prowadzić do większej agresji w miastach. W najgorszym przypadku moglibyśmy budować getta przyszłości. Musimy tego za wszelką cenę unikać – i przy tym przede wszystkim uwzględniać regionalne różnice kulturowe. Współistnienie europejskie nie będzie można organizować na wzór struktur azjatyckich megamiast, lecz będzie mogło funkcjonować tylko zgodnie z miejscowymi zwyczajami kulturowymi, jeśli osiedla mieszkaniowe będą przeplatane atrakcyjnymi terenami zielonymi i rekreacyjnymi.
Wirtschaftsforum: Jakie innowacje są obecnie rozwijane przez wienerberger?
Dr. Heimo Scheuch: Jako firma ceglarska o klasycznej konwencji, którą byliśmy jeszcze 15 lat temu, przeszliśmy dość znaczącą reorientację strategiczną i w związku z tym mogliśmy systematycznie poszerzać nasze spektrum usług. Obecnie angażujemy się z znacznymi środkami inwestycyjnymi w produkcję rur z tworzyw sztucznych, które są wyposażone w najnowocześniejszą technologię sensorową i przede wszystkim stosowane w systemach kanalizacyjnych, gdzie wspierają gminy w zarządzaniu wodą.
Jako że wiele części istniejącej sieci przesyłowej jest obecnie dość stare i często utrzymywane w niewystarczającym stopniu, dochodzi tam czasami do ekstremalnych strat wody, co może być naprawione przez odpowiednie działania modernizacyjne. Kraje północnej i wschodniej Europy są obecnie liderami w odpowiedniej realizacji, ale również na innych rynkach, takich jak Niemcy, istnieje duży potencjał w tym zakresie.
Wirtschaftsforum: Jakie rozwiązania oferuje Państwa firma w odpowiedzi na wyzwania związane z budową trwałych budynków lub z renowacją energetyczną?
Dr. Heimo Scheuch: Tutaj jest szczególnie poszukiwana rozwinięta kompetencja w naszej tradycyjnej dziedzinie działalności – ponieważ do 40% energii cieplnej ucieka w budynku przez dach. Ten problem może być również rozwiązany w starszych domach z dużą potrzebą renowacji poprzez stosowanie odpowiednich środków izolacyjnych, przy czym stary dach ochronny jest dodatkowo przekształcany w dach użytkowy, który może również zapewnić sensowne wykorzystanie wody deszczowej. W projektowaniu ścian i fasad widzimy w związku z tym dalej duży potencjał wzrostu dla naszej technologii ceglanych, który będziemy dalej maksymalnie wykorzystywać przez ciągłe innowacje. Niedawno wspólnie z austriackim biurem architektonicznym Eberle opracowaliśmy koncepcję budynku 2226® – budynek, który utrzymuje temperaturę wewnętrzną przez cały rok bez dodatkowych technicznych środków wspomagających, na poziomie 22-26°C, co oczywiście wiąże się z ogromnymi oszczędnościami energii. Dlatego to koncepcja jest szczególnie odpowiednia dla budownictwa socjalnego.
Wirtschaftsforum: Czy wobec tego Twoje spojrzenie jest skierowane w przyszłość?
Dr Heimo Scheuch: Zdecydowanie. Moje doświadczenia nauczyły mnie: Gdy ludzie na posiedzeniach rady nadzorczej lub zarządu zaczynają dużo mówić o przeszłości, często staje się to niebezpieczne. Ja sam dorastałem w górach i kiedy patrzy się na panoramę, wzrok nie kieruje się na środek, ale na szczyt – chcesz wspiąć się na górę, a później bezpiecznie z niej zejść. Dlatego należy wziąć odpowiedzialność za tę wspólną drogę – w moim przypadku, za ponad 20 000 koleżanek i kolegów na całym świecie. Tę odpowiedzialność trzeba przyjąć i podchodzić do współtowarzyszy z otwartością, szacunkiem, zrozumieniem i troską – wartości, które tak samo wymagam od mojego najwyższego kierownictwa. Kiedy podąża się za tymi żelaznymi zasadami, sukces przychodzi sam – w przypadku wienerberger od ponad 200 lat!