Wirtschaftsforum: Welke economische prikkel hebben bedrijven om te investeren in biodiversiteit en het redden van bijen?

Dieter Schimanski: Het economische element is niet de primaire reden voor onze klanten om met ons samen te werken. Maar aangezien bijna iedereen van ons dagelijks met het onderwerp duurzaamheid wordt geconfronteerd en zich hier actief mee bezighoudt, streeft vrijwel elk bedrijf ernaar zich ecologisch in te zetten. De meeste bedrijven denken al lang na over hoe ze elektriciteit en water kunnen besparen, proberen zo min mogelijk e-mails af te drukken en vanaf een bepaalde grootte stellen ze ook milieufunctionarissen aan. Veel bedrijven overwegen dan ook om te investeren in duurzaamheid die niet alleen hun primaire bedrijfsterrein betreft, maar waarmee ze zich zowel intern tegenover hun werknemers als extern tegenover hun klanten en leveranciers kunnen profileren. Hierbij onderschatten bedrijven vaak nog hoeveel aantrekkingskracht hun ecologische ambities hebben.

Een voorbeeld: Toen we onlangs bij een klant een bijenvolk plaatsten op een locatie waar ongeveer 200 werknemers actief zijn, kwam de algemeen directeur een kwartier voor de overhandiging naar me toe en vroeg me een korte toespraak te houden. Hij had het personeel vrijgegeven, en hij dacht dat zeker een dozijn zou komen kijken. Uiteindelijk wilde de helft van het personeel dit niet missen en kwamen er meer dan 100. Dit illustreert heel duidelijk welke interesse de bij wekt, omdat het enorm veel facetten heeft die we ook op ons mensen kunnen projecteren. Dat is interessant voor de bedrijven - en bovendien ontvangen ze eenmaal per jaar de honing, die ze aan hun leveranciers, klanten en medewerkers kunnen schenken om zo opnieuw hun duurzaamheid te documenteren.

Wirtschaftsforum: In de VS en Australië, waar het verhuren van bijenvolken al een gevestigd bedrijfsmodel is, wordt deze 'migratory beekeeping' ook gezien als een oorzaak voor de plotselinge ineenstorting van hele bijenvolken. Welke voorzorgsmaatregelen neemt Bee-Rent om deze negatieve effecten te voorkomen?

Dieter Schimanski: Wij hebben niets te maken met dit type bijenteelt. In de VS zijn er bijenkwekers en imkers die opereren met gigantische volumes van 10.000 tot 15.000 bijenvolken en die ze elke paar weken met vrachtwagens een stukje verder door de klimaatzone verplaatsen om de amandelbloesem te volgen. Dit is absolute intensieve veehouderij en pure stress voor de bijen.

Bee-Rent heeft een totaal andere benadering: Wij verhuren geen bijen aan grootschalige bedrijven die ergens over vierkante kilometers hun amandelbomen hebben, die bovendien in Europa niet eens inheems zijn. Bij ons huren klanten bijvoorbeeld veertig bijenvolken, die dan op veertig locaties in Duitsland staan. Deze decentralisatie is optimaal voor de natuur, de bij en de bestuiving. Ons primaire doel is niet om de bij tot haar prestatiegrens te duwen, zoals bij 'migratory beekeeping' in Amerika het geval is. Op de voorgrond staan de bijenhouderij en de duurzaamheid. Onze klanten maken vele jaren gebruik van onze dienst, en gedurende die hele tijd blijft de locatie behouden voor de betreffende volken. Dit is bij geen andere imker het geval.

Wirtschaftsforum: Het verhuren van bijenvolken vereist een aanzienlijke inspanning en ongeveer een dozijn imkerbezoeken per jaar bij de klant. Toch biedt u uw service al aan vanaf 179 EUR per maand. Hoe kan Bee-Rent onder deze omstandigheden niet alleen ecologisch, maar ook economisch duurzaam zijn?

Dieter Schimanski: Ja, wij moeten relatief vaak naar de bijen, maar meestal blijft het bij een heel kort bezoek om even te controleren of snel een middel toe te dienen. Zo kunnen we op één dag tot wel 20 bijenvolken bezoeken. Natuurlijk is dit een enorme kostenpost voor ons. We hebben dit echter vanaf het begin meegenomen en zijn bij onze eerste berekeningen al tot de conclusie gekomen dat dit ook economisch werkt – niet alleen voor ons, maar ook voor de imkers: Want in de klassieke bijenteelt moet je nog vaker naar je bijen en als opbrengst heb je dan alleen de honing, waarmee je slechts een derde van de omzet kunt genereren die Bee-Rent biedt. Daarom hebben we in Duitsland al 25 franchise-nemers, waaronder ervaren professionele imkers, die in de samenwerking met ons een toekomst zien, terwijl ze met de klassieke bijenteelt nauwelijks nog in staat zijn hun kosten te dekken. Die willen niets anders meer doen.

Wirtschaftsforum: Bijna overal in Europa breken ecologisch ambitieuze partijen het ene verkiezingsrecord na het andere. Welke concrete maatregelen zou u willen dat de politiek neemt om de biodiversiteit te behouden en het bijensterfte tegen te gaan?

Dieter Schimanski: Politiek zou al op staats- en gemeentelijk niveau veel effectiefs kunnen doen. Gemeentelijke groengebieden, openbare groenstroken en rotondes bieden hectaren aan mogelijkheden om ze geschikt te maken voor bijen en vervolgens een half jaar niet te maaien. Als we deze gebieden landelijk consequent bij-vriendelijk zouden inrichten, zou dat een enorm succes zijn. Tegelijkertijd moeten we zeker de bewustwording bij mensen steeds verder aanscherpen over wat iedereen van ons kan doen om de insecten te helpen. Dit kan slechts een deel zijn van een duurzaamheidspakket. Wie een tuin of een bosperceel heeft, kan inheemse soorten planten die bloemen en nectar leveren, of dood hout laten liggen waarin solitaire bijen nestplaatsen kunnen creëren. Ook insectenhotels zijn een mooie bijdrage.

Interview: Julian Miller | Foto's: Bee-Rent GmbH

Op traditionele wijze kunt u met bijen in Europa maar nauwelijks geld verdienen. De verkoop van honing en was is voor de meeste mensen geen bijzonder winstgevende zaak, waardoor slechts één op de 100 imkers in Duitsland professioneel imker is. Er moest dus een concept komen dat imkeren aantrekkelijk maakt. En wanneer is iets aantrekkelijk? - Als je er geld mee kunt verdienen. We wilden dus de bij aantrekkelijk maken voor bedrijven en hen aanbieden bijenvolken te huren, iets goeds te doen en één keer per jaar hun eigen honing te krijgen.